- شمس العلماء (شَ سُلْ عُ لَ)
شمس علما. آفتاب دانشمندان. (فرهنگ فارسی معین)
معنی شمس العلماء - جستجوی لغت در جدول جو
- شمس العلماء (شَ سُلْ عُ لَ)
حاج میرزا محمدحسین قریب. ملقب به شمس العلماء و متخلص به ربانی (متولد گرکان از توابع آشتیان، 1222 متوفای 1305 ه. ش.). وی مقدمات علوم را در زادگاه خود گرکان آموخت. سپس برای تکمیل تحصیلات به قم شتافت ودر آنجا به تحصیل فقه، اصول، حدیث، تفسیر و ضمناً به تتبع در ادبیات فارسی و عربی پرداخت. از آنجا سفری به عتبات کرد و سه سال در محضر میرزای شیرازی و دیگر علمای عصر به تحصیل و تکمیل علوم دینی اشتغال داشت و بعد از مراجعت به ایران مدتی نیز نزد میرزا علی محمد صفا که از خطاطان معروف آن زمان بود به تعلیم خطاشتغال داشت و خط نستعلیق را به شیوۀ استاد خود می نوشت. در سال 1266 ه. ش. برای تعلیم زبان و ادبیات فارسی به آقاخان (سوم) از ایران یک تن استاد خواستند. شمس العلماء بدین خدمت نامزد گردید و به هندوستان (بمبئی) رفت. از سال مزبور تا سال 1275 ه. ش. در آنجا به تعلیم و تربیت آقاخان و ترویج دیانت اسلام مشغول بود. در سال اخیر بسبب ناسازگاری آب و هوا و علاقه به موطن خود به ایران بازگشت و بنابه دعوت مخبرالسلطنه هدایت در مدرسه علمیه و مدرسه نظام سابق و سپس در مدرسه علوم سیاسی به تدریس زبان و ادب فارسی پرداخت. در سال 1284 با کسب اجازه از وزارت معارف به ترکستان و استانبول و قفقاز مسافرت کرد و به زیارت بیت الله الحرام مشرف گردید و پس از مراجعت به ریاست مدرسه علمیه منصوب شد. ضمناً چند ساعت در مدرسه علوم سیاسی و دارالفنون به تدریس فارسی و عربی اشتغال داشت و تا پایان عمر از تدریس دست نکشید. از سال 1283 تا 1288 هجری شمسی به تألیف کتاب ’ابدع البدایع’ در فن بدیع مشغول بود و آن به طبع رسیده. در سال 1293 به عضویت دیوان عالی تمیز (دیوان کشور) منصوب شد و در 83سالگی وفات کرد. وی به فارسی و عربی شعر می سرود و کتابهایی در معانی و بیان و منظومه ای در فقه و اصول پرداخته که تاکنون به طبع نرسیده و کتابی هم به نام ساز وآهنگ باستان دارد که چاپ شده است. جنازه وی را در (ابن بابویه) دفن کرده اند. (از فرهنگ فارسی معین)
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(شَ سُلْ عُ رَ)
لغت نامه دهخدا
سیدحسین حسینی بن سیدمحمدرضا عارف ایرانی (متولد 1288هجری قمری و متوفای 1353 هجری قمری / 1313ه. ش.). در عنفوان جوانی به تحصیل علوم شرعی پرداخت و مرید شیخ عبدالقدوس کرمانشاهی شد. پس از وفات مرشد به زیارت عتبات رفت و مدتی در کوفه و نجف به اربعینات مشغول بود. سپس به ریاضتگاهی که در قبرستان وادی السلام نجف به شیخ عبدالکریم عریان شیرازی تعلق داشت شتافت و به حضور شیخ بار یافت و از او بهره ها برد. آنگاه به ایران بازگشت و در بسیاری از نواحی کشور سیاحت کرد و سفری هم پیاده از تهران به زیارت آستان قدس رضوی رفت و از راه روسیه به تبریز آمد. شمس متأهل بود ولی فرزندی نداشت. شعبه ای از سلسلۀ نعمهاللهیه بدو انتساب دارند. خانقاهش در جنب سقا خانه نوروزخان نزدیک مسجد شاه تهران است. عارفی خوشخو و نیک محضر بود. از آثار اورساله ای است به نام ’شمسیه’ در سیر و سلوک (مؤلف به سال 1345). وی دیوان وحدت را به چاپ رسانیده و مقدمه ای بر آن نوشته است و نیز مرصادالعباد نجم الدین رازی را تصحیح و طبع کرده و قریب پنجاه سال در مسند ارشاد نشسته بود، در پایان پس از عارضه ای مختصر درگذشت و جنازه او را در امامزاده عبدالله (شهر ری) دفن کردند. سلسلۀ تصوف شمس از این قرار است: شمس العرفا، شیخ عبدالقدوس کرمانشاهی، میر علم شاه هندی، شاه کلال لکناهوری، سیدحسین استرآبادی، حاج محمدجعفر کبودرآهنگی (مجذوب علی شاه) ، حسین علی شاه اصفهانی، نورعلی شاه اصفهانی، سید معصوم علی شاه دکنی. (فرهنگ فارسی معین)
(شَ سُلْ عُ لَ)
لغت نامه دهخدا
شیخ محمد مهدی بن (ملا) غلامعلی. مشهور به حاجی آقاخوندبن حسن بن رضا بن خدابنده بن رضابنده (متوفای 1331 ه. ق). پدر وی در عبدالرب آباد قزوین ساکن و در آن حدود مشهور و صاحب ریاست دینی بود. محمدمهدی مقدمات علوم را در قزوین نزد علمای مشهور آن شهر فراگرفت، سپس به تهران آمد و چند سالی در مدرسه دوستعلی خان معیرالممالک به تکمیل تحصیلات خود پرداخت. و درسال 294 هجری قمری بر حسب انتخاب اعتضادالسلطنه وزیر علوم به سمت یکی از مؤلفان چهارگانه (نامۀ دانشوران) در ادارۀ دارالتألیف پذیرفته شد. مؤلفان کتاب مزبور تا آخر عمر اعتضادالسلطنه (1298 هجری قمری). تحت نظر وی برای جلد اول کار کردند و پس از وفات آن شاهزاده آن اداره و همه متعلقات آن به حکم ناصرالدین شاه به اعتمادالسلطنه منتقل گردید و وی فضلای عضو ادارۀ دارالتألیف یا دارالترجمه را وامی داشت کتابهایی که خود او موضوع آنها را اقتراح میکرد تألیف کنند و سپس خود وی آنها را به اسم خویش منتشر می کرد، مثلاً کتاب ’المآثر و الاّثار’ به قلم شمس العلماء صاحب ترجمه است و دیگر جزو اعظم سه جلد ’مطلع الشمس’ نیز عیناً به انشای اوست (مگر شرح احوال شعرای فارسی). وی از دوستان و همکاران صمیمی عبدالوهاب قزوینی (پدر علامۀ فقید محمد قزوینی) بود و در سنی قریب 70 سالگی درگذشت. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به سبک شناسی ج 3 ص 371، فهرست کتاب خانه مدرسه سپهسالار ج 2 ص 241 شود